คยสงสัยกันไหมว่าทำไมประเทศญี่ปุ่นจึงมีข่าวการประดิษฐ์สิ่งประดิษฐ์ ไอเดีย ใหม่ๆ ออกมาอยู่เรื่อยๆ แล้วเคยสงสัยกันบ้างไหมว่าเวลาเราเข้าร้านจำพวกไดโซ หรือที่เรียกกันว่า ‘ร้านร้อยเยน’ นั้น ทำไมถึงมีของใช้หน้าตาแปลกๆ ที่บางครั้งเราก็อาจจะคิดว่ามันเอาไว้ใช้ทำอะไรอยู่เยอะแยะไปหมด
การที่ประเทศญี่ปุ่นมีสิ่งประดิษฐ์ออกมามากมายนั้นเป็นเพราะมีการส่งเสริมการประดิษฐ์ของนักประดิษฐ์รายย่อย มีการจัดประกวดสิ่งประดิษฐ์ในระดับนักเรียนนักศึกษาและบุคคลทั่วไปกันอยู่เรื่อยๆ เมื่อมีแรงจูงใจก็ทำให้เกิดงานประดิษฐ์ใหม่ๆ ออกมาสู่สายตาผู้คนอยู่ตลอด แถมงานประดิษฐ์ที่ได้รับการสนับสนุนนั้นยังไม่ได้จำกัดอยู่แค่งานประดิษฐ์ในระดับที่สร้างความเปลี่ยนแปลงให้วงการเท่านั้น เพราะแค่สิ่งประดิษฐ์ง่ายๆ ที่ได้ ไอเดีย มาจากเรื่องใกล้ตัวก็มีองค์กรที่พร้อมให้เงินทุนสนับสนุนอยู่แล้วถ้างานของคุณเจ๋งพอ ซึ่งองค์กรที่ว่าก็คือ ‘สมาคมการประดิษฐ์’ นั่นเอง
สารบัญ
สมาคมการประดิษฐ์
สมาคมการประดิษฐ์ (Hatsumeigakkai) ก่อตั้งในปี 1954 เป็นองค์กรที่มีเป้าหมายในการส่งเสริมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และความก้าวหน้าทางอุตสาหกรรม โดยสมาคมจะให้คำปรึกษาและการสนับสนุนผู้ประกอบการ นักประดิษฐ์ทั้งรายเล็กและรายใหญ่ตั้งแต่ขั้นตอนการร่างไอเดีย การจดสิทธิบัตร ไปจนถึงขั้นตอนการผลิตเป็นสินค้าจริง
นอกจากการให้ความช่วยเหลือในด้านต่างๆ แก่นักประดิษฐ์แล้ว ในทุกๆ ปี ทางสมาคมยังมีการจัดประกวดสิ่งประดิษฐ์ที่ได้แนวคิดจากเรื่องใกล้ตัวอีกด้วย โดยเป็นการประกวดที่เป็นการพบกันของ ไอเดีย ที่นึกขึ้นได้จากงานอดิเรกหรือการใช้ชีวิตประจำวัน อย่างเช่น การทำครัว หรือการอาบน้ำ เป็นต้น กับธุรกิจที่ต้องการความเห็นในมุมมองของผู้บริโภค และสิ่งประดิษฐ์ ที่อาจจะกลายเป็นสินค้ายอดฮิตในอนาคต
ในการส่ง ไอเดีย เข้าประกวดนั้น ทางสมาคมเปิดกว้างให้คนทุกเพศทุกวัย ทุกสาขาอาชีพ และไม่จำเป็นต้องเป็นสมาชิกสมาคมสามารถส่งผลงานกี่ผลงานก็ได้ โดยผู้ตัดสินจะเป็นธุรกิจที่กำลังต้องการแนวคิดจากมุมมองผู้บริโภค ด้วยเหตุนั้น ต่อให้จะไม่ได้รางวัลจากการประกวด แต่ถ้าสิ่งประดิษฐ์ดีพอก็จะได้ผลิตเป็นสินค้า และได้ส่วนแบ่งจากยอดขายอีกด้วย ซึ่งที่ผ่านมามีผู้ที่ได้ค่าทรัพย์สินทางปัญญามากถึง 300 ล้านเยน (ประมาณ 100 ล้านบาท) เลยทีเดียว
สาขาการประกวด
สาขาที่เปิดรับสมัครมีทั้งหมด 10 สาขาด้วยกัน ได้แก่
- สาขาของใช้ในชีวิตประจำวัน (ของใช้ที่เกี่ยวกับการซักผ้า ตากผ้า ที่แขวน อุปกรณ์ทำความสะอาด ห้องอาบน้ำ ห้องส้วม)
- สาขาของใช้ในชีวิตประจำวัน (ของใช้ที่นอกเหนือจากข้อที่1 เช่น อุปกรณ์ทำอาหาร เครื่องใช้บนโต๊ะอาหาร เฟอร์นิเจอร์ การตกแต่งภายใน)
- สาขากีฬา ของเล่น งานอดิเรก ของใช้ที่เกี่ยวข้องกับทารกและเด็ก
- สาขาเครื่องเขียน ของใช้สำนักงาน สื่อการสอน
- สาขาสุขภาพ อนามัย ความงาม การดูแลผู้ป่วย
- สาขาเสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย
- สาขาอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับรถสองล้อ(จักรยานและจักรยานยนต์) รถยนต์ การขนส่ง
- สาขาการป้องกันภัย การป้องกันอาชญากรรม
- สาขาสิ่งประดิษฐ์ฮาๆ มีอารมณ์ขัน
- สาขาการเกษตร การก่อสร้าง อุปกรณ์ที่เกี่ยวกับการขนย้าย และอื่นๆ ที่ไม่ได้อยู่ในสาขาที่ 1-9)
จะเห็นว่าประเทศญี่ปุ่นมีการสนับสนุนการพัฒนาสิ่งประดิษฐ์อยู่เรื่อยๆ มีการจัดประกวดการประดิษฐ์แล้วส่งเสริมจนจากไอเดียกลายเป็นสินค้าจริง ทำให้มีสิ่งประดิษฐ์แปลกๆ ใหม่ๆ มากมายออกมาสู่สายตาชาวโลกให้เราได้ชมและทึ่งไปกับความคิดสร้างสรรค์ของพวกเขานั่นเอง
ตัวอย่าง ไอเดีย
บ้านนอนง่ายๆสำหรับภัยพิบัติ
บ้านนอนที่เรียบง่ายสำหรับภัยพิบัติ ที่ Satomi Nakao ประดิษฐ์ขึ้นและได้รับการวางจำหน่ายในเชิงพาณิชย์เพื่อช่วยให้การนอนในศูนย์อพยพสะดวกสบายมากขึ้น
โครงสร้างมีส่วนที่สร้างความมืดทำจากกล่องกระดาษแข็งแบบต่อประกอบและพื้นช่วยให้นอนราบกับพื้นได้อย่างปลอดภัยโดยใช้แผ่นนอนกระดาษแข็งลูกฟูก ที่สามารถปิดกั้นอากาศเย็น และมีถุงพลาสติกสีดำที่ใช้แทนม่านหนีบไว้ที่ขอบกล่องเพื่อความเป็นส่วนตัว มีรูสำหรับระบายอากาศที่สองด้านของกล่องทำให้ไม่รู้สึกอับ
ภาชนะที่มีฝาปิดเป็นแหนบ
ในวันนี้ทามูระซึ่งกำลังกินอาหาร และนึกขึ้นได้ว่ามีขิงแดงอยู่ในตู้เย็น คุณสามารถใช้ตะเกียบก่อนรับประทานอาหารได้ แต่ถ้าคุณอมไว้ในปากแล้ว คุณจะต้องใช้ตะเกียบหรือที่คีบอีกอัน ซึ่งแน่นอนว่าคุณจะต้องล้างอีกหนึ่งครั้ง
ต้นแบบแรกเราใช้แหนบที่มีขายตามท้องตลาดและเจาะรูผ่านตรงกลางฝาเพื่อสร้างโครงสร้างที่ดูเหมือนปีกนก ผู้เยี่ยมชมนิทรรศการบอกฉันว่ามันอาจไม่พอดีกับตู้เย็นเนื่องจากมีขนาดใหญ่
ผลิตภัณฑ์ที่เสร็จสมบูรณ์จะมีแหนบรูปตัว X ที่ด้านหลังของฝาซิลิโคน ที่พับได้ ดังนั้นแหนบจึงเปิดและปิดเมื่อพับ นอกจากนี้ยังถูกสุขอนามัยเนื่องจากไม่สัมผัสกับแหนบ
ช้อนและส้อมแบบหัวลอย
คอของช้อนหรือส้อมยื่นลงด้านล่างเป็นรูปตัวยู เมื่อวางบนโต๊ะส่วนที่ยื่นออกมาเป็นรูปตัวยูจะทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางและส่วนหัวจะยกขึ้น ทำให้ฝุ่นบนโต๊ะไม่เกาะติดช้อน หากคุณอยู่ระหว่างรับประทานอาหารแกงหรือซุปบนปลายข้อนจะไม่เปื้อนโต๊ะ
ครั้งหนี่ง เกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ทางตะวันออกของญี่ปุ่น นายมาซาชิยา มาคาวะ ได้ไปเยี่ยมโรงเรียนประถมที่อพยพ ทุกคนถูกบังคับให้อยู่ในโรงยิม แต่สิ่งที่น่าตกใจคือพวกเขากำลังรับประทานอาหารโดยใช้ช้อนบนพื้นซึ่งมีคนเดินไปมา หัวช้อนไม่ถูกสุขอนามัยเนื่องจากฝุ่นและสิ่งสกปรกบนพื้น
ถ้วยทานยาเม็ด
ผู้สูงอายุจำนวนมากต้องกินยาหลายชนิด อย่างไรก็ตาม ปัญหาเช่นมือที่วางยาสั่นและยาหกลงมาหรือน้ำในถ้วยหก คุณโทโยฮิโกะคิชิโมโตะ เริ่มจากใส่ตะกร้าเล็ก ๆ ไว้ในถ้วยทำรูที่ก้นตะกร้าและเมื่อเอียงถ้วย น้ำก็ไหลจากก้นตะกร้าผ่านยาเข้าปาก
ไอเดีย กับ ทรัพย์สินทางปัญญา
ทรัพย์สินทางปัญญา คือ ผลงานที่เกิดจากการคิด การสร้างสรรค์ การประดิษฐ์ของมนุษย์ ซึ่งสามารถคุ้มครองได้หลากหลายรูปแบบ ตามประเภทของทรัพย์สินทางปัญญานั้น การจัดการทรัพย์สินทางปัญญาที่ดี จะช่วยให้เราสามารถคุ้มครองไอเดียหรือสิ่งประดิษฐ์ของเราได้อย่างมีประสิทธิภาพ
กล่าวคือ ไอเดีย ที่ดีอันจะเกิดมูลค่าทางธุรกิจได้ ควรต้องได้รับการระบุว่าเป็นสินทรัพย์ (Asset) ตามที่กฏหมายรับรอง ซึ่งได้แก่การจดทะเบียนเป็นทรัพย์สินทางปัญญานั่นเอง
งานประดิษฐ์ข้างต้นในบทความนี้ ทุกงานได้รับการคุ้มครองในฐานะทรัพย์สินทางปัญญารูปแบบหนึ่ง โดยเฉพาะสิทธิบัตร ซึ่งต่อมาเอื้อให้เกิดการซื้อขาย ทรัพย์สินทางปัญญาได้ง่ายขึ้น สร้างรายได้ให้กับผู้ประดิษฐ์ต่อไปในอนาคต
IP is protected in law by, for example, patents, copyright and trademarks, which enable people to earn recognition or financial benefit from what they invent or create. By striking the right balance between the interests of innovators and the wider public interest, the IP system aims to foster an environment in which creativity and innovation can flourish.
– WIPO
สรุป
สิ่งประดิษฐ์ หรือ ไอเดีย เป็นสิ่งที่ช่วยแก้ปัญหาการดำรงชีวิตของมนุษย์ให้มีความสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น สมาคมสิ่งประดิษฐ์ของญี่ปุ่น มีหน้าที่สำคัญในการส่งเสริมและสนับสนุนผู้ประกอบการ ตั้งแต่การคิดริเริ่มสร้างไอเดีย การผลิต การจดสิทธิบัตร ไปจนถึงการค้าขายงานประดิษฐ์นี้ๆ