จดลิขสิทธิ์ ออนไลน์ ได้ที่ไหน? ตัวอย่างและเอกสาร

ในยุคที่เทคโนโลยีก้าวไปข้างหน้า จดลิขสิทธิ์ ออนไลน์ นั้นเป็นอีกวิธีการหนึ่งที่สามารถปกป้องงานสร้างสรรค์ที่ใครๆหลายคนอาจจะยังไม่รู้ ว่าสามารถทำได้อย่างง่ายและรวดเร็วมากๆในยุคปัจจุบัน สำหรับบทความนี้ ผมจะพาทุกๆคนไปดูกันสิว่า การจดลิขสิทธิ์ ออนไลน์ ทำได้ที่ไหน และต้องเตรียมเอกสารอะไรบ้าง ยุ่งยากหรือไม่

ก่อนอื่นเลย สำหรับใครที่ยังสับสนคำว่า “ลิขสิทธิ์” คืออะไร? ลิขสิทธิ์ก็คือทรัพย์สินทางปัญญาประเภทหนึ่ง ที่คุ้มครองงานสร้างสรรค์ประเภทงานวรรณกรรม ภาพเขียน ภาพวาด ภาพถ่าย ดนตรี เพลง โปรแกรมคอมพิวเตอร์ เป็นต้น

1. ลิขสิทธิ์ คุ้มครองอัตโนมัติ
2. จดแจ้งลิขสิทธิ์ ไม่เท่ากับ จดทะเบียนลิขสิทธิ์
3. จดลิขสิทธิ์ ออนไลน์ ได้ที่ไหน?
4. ข้อมูลสำคัญที่ต้องเตรียม ก่อนการจดแจ้งลิขสิทธิ์
5. เอกสารสำหรับการจดแจ้งลิขสิทธิ์
6. จดแจ้งลิขสิทธิ์ ให้ผู้อื่นทำแทนได้หรือไม่
7. สรุป

ข้อดีข้อหนึ่งของลิขสิทธิ์เลยก็คือ ความเป็นลิขสิทธิ์เกิดขึ้นโดยอัตโนมัติ นับตั้งแต่วันที่สร้างสรรค์ โดยไม่จำเป็นต้องจดทะเบียน และครอบคลุมทุกประเทศภายในอนุสัญญากรุงเบิร์น หรือกว่า 179 ประเทศทั่วโลก

ดังนั้น ถ้าหากเราเป็นผู้สร้างสรรค์ที่แท้จริง และมีการรวบรวมหลักฐานของการสร้างสรรค์ลิขสิทธิ์ ที่ระบุวันที่หรือผู้สร้างสรรค์ไว้อย่างชัดเจน ก็สามารถใช้เป็นหลักฐานแสดงความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ได้ทันที ดังนั้นจงจำไว้เสมอว่าเมื่อสร้างสรรค์งานอันมีลิขสิทธิ์ขึ้นแล้ว อย่าลืมระบุวันที่และแสดงความเป็นเจ้าของทุกครั้งที่มีการเผยแพร่ และเก็บรวบรวมหลักฐานไว้โดยตลอด

กรมทรัพย์สินทางปัญญา ก็มีบริการ จดลิขสิทธิ์ ซึ่งแท้จริงแล้วเป็นแค่การ “จดแจ้งลิขสิทธิ์” ไม่ใช่เป็นการ “จดทะเบียนลิขสิทธิ์” แต่อย่างใด หมายความว่าอะไร? หมายความว่า กรมทรัพย์สินทางปัญญาเพียงแค่รับทราบว่าเราได้มาแสดงต่อกรมฯ ว่าเราได้สร้างสรรค์งานอันมีลิขสิทธิ์ขึ้น และก็จะออกเอกสารแสดงการจดแจ้งไว้เท่านั้น ซึ่งเอกสารดังกล่าวไม่ได้รับรองความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์แต่อย่างใด

หมายความว่า หากผู้อื่นมีหลักฐานที่ดีกว่า ซึ่งแสดงให้เห็นว่าเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ที่แท้จริง หลักฐานของกรมทรัพย์สินทางปัญญาก็ไม่ได้มีน้ำหนักไปมากกว่าหลักฐานที่ผู้อื่นแสดงนั่นเอง

อย่างไรก็ดี การมีหลักฐานแสดงการสร้างสรรค์งานลิขสิทธิ์ที่ทางราชการออกให้ ก็อาจจะเป็นที่อุ่นใจของใครๆหลายท่าน ซึ่งในทุกวันนี้ เราสามารถจดแจ้งลิขสิทธิ์ ออนไลน์ ได้แล้ว เพียงแค่เรามี username ที่ออกโดยกรมทรัพย์สินทางปัญญา ซึ่งเป็นระบบยืนยันตัวตนแบบรวมศูนย์ ไว้ใช้สำหรับการ จดลิขสิทธิ์ ออนไลน์ โดยทำตามขั้นตอน ดังนี้

ก่อนอื่น ทุกคนต้องมี username และ password ซึ่งขั้นตอนก็อาจจะมีความยุ่งยากและซับซ้อนหน่อย เพราะต้องทำหลายอย่าง แต่บอกได้เลยว่า ถ้าผ่านขั้นตอนนี้ไปแล้ว ในเรื่องการจดลิขสิทธิ์ โลโก้ สิทธิบัตร ออนไลน์ อื่นๆ จะเป็นเรื่องง่ายเลยทีเดียว

1. กรอกข้อมูล เพื่อสมัครในเว็บไซต์ของกรมทรัพย์สินทางปัญญา

2. ส่งเอกสารยืนยันตัวตนผ่านทาง อีเมล

3. ยืนยันตัวตนผ่าน VDO call

4. ส่งเอกสารฉบับจริงทางไปรษณีย์

สำหรับขั้นตอนโดยละเอียด สามารถดูได้จากคลิปวีดีโอนี้เลยครับ

เมื่อเราได้รับ username และ password เพื่อเข้าใช้ระบบยืนยันตัวตนของกรมทรัพย์สินทางปัญญาแล้ว ต่อไปก็จะเป็นการ จดลิขสิทธิ์ ออนไลน์ โดยให้เราเข้าไปที่ เว็บไซต์ของกรมทรัพย์สินทางปัญญา >> บริการออนไลน์ >> ระบบจดทะเบียนทรัพย์สินทางปัญญาอิเล็กทรอนิกส์

เมื่อเข้ามาแล้ว จะพบกับหน้าต่างสำหรับ Log in ให้เรากรอก username กับ password ที่ได้รับจากการลงทะเบียน

เลือกเมนู “ลิขสิทธิ์”

เลือก แจ้งข้อมูลลิขสิทธิ์ แบบฟอร์ม ลข.01

จากนั้น ก็ให้เรากรอกข้อมูลตามช่องที่มีให้ในระบบได้เลย

ทั้งนี้ สำหรับวิธีการกรอกข้อมูลโดยละเอียด สามารถดูได้จากคลิปนี้เลยครับ

โดยการจดแจ้งลิขสิทธิ์นี้ ข้อมูลสำคัญที่เราต้องเตรียม ประกอบด้วย

1. ข้อมูลผู้สร้างสรรค์ (ชื่อ นามสกุล ที่อยู่ เบอร์โทร อีเมล และรหัสประชาชน)
2. ข้อมูลเจ้าของ (ชื่อ นามสกุล ที่อยู่ เบอร์โทร อีเมล และรหัสประชาชน) หรือหากเจ้าของเป็นนิติบุคคลก็สามารถทำได้ โดยต้องระบุชื่อ-นามสกุล กรรมการบริษัทเพิ่มเติม
3. ข้อมูลงานสร้างสรรค์ ซึ่งหลักๆ จะประกอบด้วย

• • ชื่องานสร้างสรรค์ : สามารถเป็นได้ทั้งไทยหรืออังกฤษ
  • แรงบันดาลใจ : โดยจะต้องกล่าวถึงที่มา ที่ไป และรายละเอียดการสร้างสรรค์โดยย่อ เพื่อให้เห็นถึงความวิริยะ อุตสาหะ ในการสร้างสรรค์งานนี้ขึ้นมา
  • ปีและประเทศที่สร้างสรรค์ และปีและประเทศที่โฆษณา (ถ้ามี)
  • ไฟล์งานสร้างสรรค์

เมื่อเราเตรียมข้อมูลครบถ้วน เราก็จะสามารถนำข้อมูลไปกรอกในระบบ จดลิขสิทธิ์ ออนไลน์ ได้เลย

โดยทั่วไป เอกสารสำหรับการจดแจ้งลิขสิทธิ์ จะไม่แตกต่างกันมาก โดยจะประกอบด้วย

1. หลักฐานข้อผู้สร้างสรรค์ เช่น บัตรประชาชน ในกรณีบุคคลธรรมดา หรือหนังสือรับรองบริษัท และบัตรประชาชนกรรมการบริษัท สำหรับกรณีนิติบุคคล
2. หลักฐานของเจ้าของ เช่น บัตรประชาชน ในกรณีบุคคลธรรมดา หรือหนังสือรับรองบริษัท และบัตรประชาชนกรรมการบริษัท สำหรับกรณีนิติบุคคล
3. เอกสารรับรองความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ : ซึ่งหากเรากรอกข้อมูลในระบบจดแจ้งลิขสิทธิ์แล้ว ระบบจะสร้างไฟล์นี้ให้โดยอัตโนมัติ เราสามารถดาวน์โหลดและปริ้นลงนามได้ทันที

ทั้งนี้ จะมีเอกสารที่ต้องเตรียมเพิ่มเติม ในกรณีต่างๆ ขึ้นอยู่กับว่า เราเลือก “วิธีการได้มาซึ่งงานลิขสิทธิ์” ไว้อย่างไร โดยสรุปเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่

1. เป็นผู้สร้างสรรค์เอง : ในกรณีนี้ ไม่ต้องเตรียมเอกสารอะไรเพิ่มเติม จากเอกสารข้างต้น
2. การจ้างทำของ ก็คือกรณีที่เจ้าของไม่ได้เป็นผู้สร้างสรรค์เอง แต่จ้างให้คนอื่นทำ เช่น เราจ้างให้คนอื่นออกแบบให้ ที่ซึ่ง การจ้างนี้ก็จะมี 2 ลักษณะคือ
   • การจ้างแบบไม่มีสัญญาจ้าง : ในกรณีนี้ เราต้องเตรียมเอกสารเพิ่มเติมคือ หนังสือโอนสิทธิ์ และใบเสร็จที่ได้จากการจ่ายค่าจ้าง
   • การจ้างแบบมีสัญญาจ้าง : ในกรณีนี้ เราต้องส่ง สัญญาจ้าง และใบเสร็จที่ได้จากการจ่ายค่าจ้าง
3. การจ้างแรงงาน สำหรับนิติบุคคลที่มีสัญญาจ้างงานระบุไว้ชัดเจนว่า “ลิขสิทธิ์ที่เกิดขึ้นเป็นของนายจ้าง” จะต้องส่งสัญญาจ้างดังกล่าวแนบไปด้วย
4. การรับโอน สำหรับกรณีที่เรารับโอนงานลิขสิทธิ์จากผู้อื่น ซึ่งเป็นได้หลายกรณี เช่น กรณีนิติบุคคลไม่ได้มีสัญญาจ้างแต่จ่ายค่าตอบแทนให้พนักงานเพื่อรับงานลิขสิทธิ์นั้นมา หรือพนักงานโอนงานลิขสิทธิ์ให้บริษัท หรือกรณีโอนอื่นๆ ซึ่งสิ่งที่ต้องเตรียมเพิ่มเติมคือ หนังสือโอนสิทธิ์

ในกรณีที่เราไม่สะดวกดำเนินการด้วยตัวเอง เราสามารถให้ผู้อื่นดำเนินการจดลิขสิทธิ์แทนได้ เช่น บริษัทที่ปรึกษาด้านทรัพย์สินทางปัญญาแบบ ATPSERVE หรือพนักงานในบริษัท ซึ่งจะเป็นผู้ดำเนินการเตรียมเอกสาร และติดต่อประสานงานกับกรมทรัพย์สินทางปัญญาสำหรับการรับหรือส่งเอกสารการจดแจ้งลิขสิทธิ์

ในการอนุญาตให้ผู้อื่นกระทำการแทน จะต้องมีการเตรียมเอกสารเพิ่มเติมอีก 1 ฉบับคือ หนังสือมอบอำนาจ จากเจ้าของงานลิขสิทธิ์ ให้ผู้รับมอบอำนาจ พร้อมติดอากรณ์แสตมป์ 30 บาท ต่อผู้รับมอบอำนาจ 1 ท่าน

การจดลิขสิทธิ์ ออนไลน์ ที่กรมทรัพย์สินทางปัญญา เป็นวิธีการที่ทำให้เราสามารถจดแจ้งงานลิขสิทธิ์ได้อย่างรวดเร็ว และไม่ยุ่งยากเรื่องการเตรียมเอกสาร ทั้งนี้เจ้าของงานลิขสิทธิ์ควรรับรู้ไว้ว่า ลิขสิทธิ์ คุ้มครองอัตโนมัติ นับตั้งแต่วันที่สร้างสรรค์ โดยไม่จำเป็นต้องจดทะเบียน ซึ่งหากเรามีหลักฐานหรือเอกสารที่ดีพอว่าเราเป็นผู้สร้างสรรค์ เราก็สามารถใช้หลักฐานดังกล่าวแสดงความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ได้เลย